Hayat Bilgisi ...

Hayat Bilgisi, ilkokulların ilk üç sınıfında mihver (önemli, eksen, temel ders) olarak okutulan dersin adıdır. Hayat Bilgisi dersi, okul eğitiminde alınan tüm derslerin omurgasını oluşturur. Dersin asıl amacı, okula başlayan çocuğa kendisini, sosyal hayatı, doğayı ve bunlar arasındaki ilişkileri basitten karmaşığa doğru kavratmaktır. Diğer bir amacı da akademik öğrenme düzeyine erişmemiş yaştaki çocukları ileride karşılaşacakları diğer disiplinlere hazırlamaktır. Ders, kavramlara başvurmadansosyal, edebiyat, matematik, fen bilimleri konularının temel yaklaşımlarının öğrenci tarafından sezgi yoluyla öğrenmesini sağlar.

Eğitimin amacına ulaşabilmesi için farklı derslerin birbiriyle ilişkilendirilmesi önemlidir. Disiplinler arası ilişkiyi başarılı bir şekilde kuran ders öğrencide, analitik düşünme becerisinin gelişmesini sağlar. Hayat Bilgisi, tasarruf bilinciyle matematiğin, canlıların özellikleriyle doğa sevgisinin birlikte kazandırıldığı böyle bir derstir.

Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Mustafa Şahin’in “Cumhuriyetin Kuruluşundan Günümüze Türkiye’de Hayat Bilgisi Dersi Programlarının Gelişimi” başlıklı çalışmasından öğrendiğime göre Hayat Bilgisi ilk kez 1869 yılında okutulmaya başlanmış. Cumhuriyet döneminde de güncellemelerle günümüze kadar ders olarak eğitim sistemi içindeki yerini ve önemini korumuş.

Ne yazık ki Milli Eğitim Bakanlığı aldığı bir kararla 2014-2015 Öğretim Yılından itibaren Hayat Bilgisi dersini 3’üncü sınıflardan kaldırdı. Yerine Fen Bilimleri dersini getirdi. Bu, çocuğa, kendisi için gerekli yaşam becerileri yerine piyasanın arzu ettiği bilgi ve becerilerin kazandırılması demek. Eğitimsel açıklaması mümkün olmayan son derece kötü bu kararın mantıklı bir tek açıklaması var; o da 4+4+4 yasasıyla düşürülen mesleki eğitime başlama yaşının gereği olması. 4+4+4 yasasını oylayanlar bilmez, fakat neoliberal eğitimin kuramcıları, erken yaşta iş ve tüketim makinesine dönüştürecekleri yoksul aile çocuklarının teorik altyapısını da erkenden hazırlanması gerektiğini bilirler. 3’üncü sınıfta Fen Bilimleri dersini alacak çocuk (okula 5 yaşında kaydedilmişse) 7 yaşında!

7 yaşında, hadi diyelim 8, siz deyin 9; bu yaştaki çocuğa verilmesi düşünülen derslere bakın: (1) Canlılar ve Hayat, (2) Fiziksel Olaylar (3) Madde ve Değişim, (4) Dünya ve Evren. Eleştirimden bir türlü kurtulamayan önceki programın konularının toplandığı başlıklar ise şunlar: (1) Okul Heyecanım, (2) Benim Eşsiz Yuvam, (3) Dün, Bugün, Yarın.

Okur olarak sizin bir karşılaştırma yapabilmeniz için iki dersin “vizyonu”nu bilmenizde yarar var. HayatBilgisi dersi öğretim programının vizyonu:

• Öğrenmekten keyif alan,
• Kendisiyle, toplumsal çevresiyle ve doğa ile barışık,
• Kendini, milletini, vatanını ve doğayı tanıyan, koruyan ve geliştiren,
• Gündelik yaşamda gereksinim duyulan temel bilgilere, yaşam becerilerine ve çağın gerektirdiği donanıma sahip,
• Değişikliklere dinamik bir biçimde uyum sağlayabilecek kadar esnek,
• Mutlu bireyler yetiştirmektir.

Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının vizyonu;

• Tüm öğrencileri fen okuryazarı bireyler olarak yetiştirmek

Çocuk, kendisini ve çevresini tanımadan; temel bilgi, beceri, tutum ve davranışları kazanmadan fen bilimlerinin karmaşık kavramlarıyla nasıl baş edecek. Peki, 3’üncü sınıf Hayat Bilgisi dersinde verilen sosyal içerikli bilgi ve beceriler ne olacak?


Müfredat değişir de okullarda kutlanan bayramlar değişmez mi?
  
19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramını kutlamayan, soran olursa diye öğretmenlerden katılım imzasını bir gün önceden alan bir lise yönetiminin Kandil mesajı:
"MUBAREK UC AYLARI MUJDELEYEN, SEMA KAPILARININ RAHMET ICIN ACILDIGI REGAIB KANDILINIZI TEBRIK EDER SIHHAT AFIYET BASARI MUTLULUKLAR DILERIM."

Ünal Özmen / birgün