Site içi arama

Dikkat Çocuk Var!


Dikkat etmiyorlar çünkü.
Medyada ya ticari kaygılarla pazarlama aracı olarak kullanılır çocuklar ya da mağdur, suçlu, afacan olarak etiketlenir; fotoğrafı çekilir, reklamda oynatılır, yarışmalara çıkarılır...




      Çocukların medyada görünürlüğü son yıllarda olmadığı kadar arttı. Sosyal medyanın daha geniş kitlelere ulaşması, televizyon başta olmak üzere yaygın medya organlarının neredeyse tamamının ticari yatırımlarla uğraşan iş adamlarının elinde birer yatırım aracına dönüşmesine yol açtı. Medyanın haber verme, toplumsal yarar gözetme işlevinin çoktan terkedilmesine neden oldu. Medyanın, yayınlanmasına aracı olduğu hikaye, görüntü ve anlatıda kullanılanların “ne kadar ses getireceği”, “ne kadar kar edeceğini” planlaması öncelikli kriteri oldu.
Çocuklar yalnızca tüketilen değil aynı zamanda tüketici olarak da medyanın olumsuzluklarına mağruz kaldılar, kalıyorlar. Televizyon, hem yetişkinlerin hem de çocukların bağımlılıklarının her geçen gün arttığı alışkanlık olarak dikkat çekiyor. Çocukların medya alışkanlıklarıyla ilgili yapılan araştırmada Türkiye'de milyonlarca çocuk en çok sabah ve akşam saatlerinde televizyon izliyorlar.


Bizden ayrılmayın

     Program tekrarlarının birbirini kovaladığı çılgın medya çağında çocuk kanalı olarak tanımlanan televizyon kanallarında da kesintisiz yayın anlayışı oturmuş durumda. “Arkası Yarın”ların, “Az Sonra” ların bir süre sonra yerini kesintisiz yayınlara bırakması çok şaşırtıcı olmadı. Şaşırtıcı ve kaygı verici olan içi boşaltılan eşitlik, özgürlük, mutluluk, sevgi gibi kavramların çocukların akıllarına en gerici, en dar anlamlarla sokulma çabası oldu.


Medyada en etkin ve yaygın kullanılan televizyonun çocuklarla buluşma biçimi

     Sabah güne yeni başlarken ya da okula gitmeden önceki zamanda televizyonda dedikodu programları eşliğinde evden kaçanlar, onların başına gelenler... Reality şov olarak sunulan bu programlar hafiyecilik yaparlar ya da suçluları kendi yöntemleriyle cezalandırırlar. Yetişkinlerce de dikkatle takip edilen bu programlarda suça itilmiş insanların başlarına gelenler birer nasihat gibi ebeveynlere iletilir ve evin dışındaki dünyanın ne kadar çok tehliklerle, kötü arkadaşlarla dolu olduğunu hatırlatır.
İthal, aşırma televizyon şovlarında çocukların sanat adına yarıştırılması çocukların, yetişkinler gibi giydirilmesi, istismara yol açacak görüntülerin bilinçli olarak gösterilmesi son dönem yayıncıların yedek sermayesi oldu. Çocukları kültür sanata özendirme palavralarıyla düzenlenen yarışmalar, baskın, tutucu aile dizileri ailenin çocuk üzerindeki tahakkümünü çeşitlendirdi. Çocuklar aile bireyleriyle en çok zaman geçirdikleri akşam yemeği saatlerinde, birbirleriyle yarışır durumda olan haber bültenlerinde politikacıların birbirleri hakkında atıp tutmalarını ve hakaretlerini izliyorlar. Gün içinde işlenmiş cinayetlerin, trafik kazalarının saat başı haber bültenlerinde defalarca sansasyonel biçimde ve 'az sonra'larla verilmesi, sonrasında bol bol şiddet, tecavüz, cinsel ayrımcılık temalarıyla dolu televizyon dizilerinin devreye girmesiyle gün gecenin geç saatlerinde bitiyor.