GENEL BAKIŞ
Televizyon haberlerinde çocukların temsili araştırmasının genel amacı çocuk haklarını gözeten bir habercilik anlayışının gelişmesine katkıda bulunmaktır. Günümüzde televizyon başat haber ortamıdır ve televizyondan verilen mesajlar arasında öncelikli konuma sahip olan haber mesajları, temsiller üzerinden anlamlar üretmektedir. Televizyon haberlerinin çocuk hakları açısından incelendiği çalışmada özellikle çocuğun görünürlüğü, haberde kurgulanan çocuk temsilleri, çocukların haberlere katılımı ve haber mesajlarının ele alınma biçimleri incelenmiştir. Her birimiz, kendi içimizde bir çocuk imgesi taşırız. Bu imgeyi kendi çocukluğumuz, çocuklar hakkında bildiklerimiz ve bildiğimizi düşündüklerimize dayanarak oluştururuz. Bir kişinin çocuklara yönelik tutum ve davranışları bu içsel imgelerden etkilenir. Bireysel değer, inanç ve deneyimlerin yanısıra toplumdaki çocuk ve çocukluk imgesinin oluşumunu etkileyen dışsal faktörler vardır. Her toplumun çocuklara bakışı, onlara ilişkin kalıpyargıları, onlara davranışı, onlar için oluşturduğu yasa ve politikalar, o toplumdaki çocuk imgesine bağlıdır. Medya, toplumdaki çocuk imgesi için bir çerçeve çizer. Bu çerçeveyi çizerken çoğunlukla toplumda yerleşik kültürel inanç setlerinden yola çıkarken, oluşturduğu imgeyle başat ideolojileri yeniden üretir veya gerekçelendirir. Toplum çocukların medyanın negatif etkilerinden korunmasına odaklanırken, medyanın çocuklara ilişkin kurguladığı imgeler ve yarattığı retoriğin çocukları ve onlara ilişkin politikaları nasıl etkilediği çoğunlukla görmezden gelinmektedir.
ARAŞTIRMA KAPSAMI
Araştırmanın genel hedefi, çocuk haklarını gözeten bir habercilik anlayışının gelişmesine katkıda bulunmaktır. Bu genel hedef doğrultusunda, günümüzde başat haber ortamı olan televizyonun verdiği haberleri inceleyerek, temsiller üzerinden kurgulanan farklı çocuk imgelerini ve bunlara ilişkin üretilen anlamları araştırdık. Araştırmanın amacı, haberlerde kurgulanan çocuk temsillerini açığa çıkarmak ve çocuk hakları açısından değerlendirmektir. Bunun için, haberde çocukların yer alma düzeyi, çocukların görünürlüğü, çocukların yer aldığı haberlerin türleri ve konuları, haberdeki çocukların içinde bulunduğu koşullar, haberdeki konumları ve haberde oynadıkları rol, haberin verdiği mesajlar aracılığıyla kurguladığı çocuk imgeleri ve çocukların haberlere katılımı değerlendirilerek incelenmiştir. Araştırma örnekleminde televizyon haberlerinin yer almasının temel nedeni televizyon haberlerinin çeşitli medyalar arasında en yaygın erişim alanına sahip oluşudur. Ayrıca Türkiye’de en geniş kitleye ulaşan televizyon programı, anahaber bültenidir. Araştırma çerçevesinde TRT1, Kanal D, ATV ve Samanyolu televizyon kanallarında 1 Ekim-15 Ekim 2009 tarihlerinde yayınlanan ana haber bültenleri izlenerek, toplam 60 ana haber bülteni araştırma örnekleminde yer almıştır.
BAZI BULGULAR
- Anahaber bültenlerinde çocuk haberlerinin oranı % 0,16 olarak görünüyor.
- Çocuk haberlerinin % 84’ünde çocuklar olumsuz koşul ya da ortamlarda görülmektedir. Sadece % 16’sında olumlu koşul ya da ortamlarda yer alıyorlar.
- Çocuk haberlerinde çocukların % 50’si mağdur, % 19’u tehlikede ve % 13’ü tehlikeli çocuklar olarak karşımıza çıkıyor. Diğer çocukların oranıysa sadece % 18.
- Çocuk haberlerinin sadece % 17’sinde çocuk aktif rolde görünüyor.
- Haberlerin % 77’sinde çocuk görüşü alınmıyor. Çocuk görüşünün alındığı % 23’ün içindeyse sadece % 7’si gerçek anlamda katılımda bulunuyor.
- Öne çıkan çocuk imgeleri arasında ‘cani çocuk’, ‘taş atan’ çocuk, kayıp çocuk, sağlık tehlikesi altındaki çocuk, ölen / öldürülen çocuk ve seçilmiş çocuk imgeleri sayılabilir.
İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder